Zaparcia nawykowe mają podłożę psychiczne. Dziecko wstrzymuje stolec z powodu utrwalonej obawy przed wypróżnieniem. Zaparcia nawykowe u dzieci to częsta przypadłość. Dziecko unika toalety, nie chce zrobić kupki i w efekcie cierpi na ból brzucha oraz ma problemy z wypróżnieniem, więc robi to raz na kilka dni. Często taka sytuacja trwa tygodniami, miesiącami, utrwalając się i powodując poważne konsekwencje zdrowotne. Dlatego zaparcia nawykowe u dzici wymagają szybkiej reakcji. Zaparcia nawykowe u dzieci oraz przyczyny wywołujące zatwardzenia u dzieci to tematy, który wcześniej czy później części rodziców przesłoni inne, związane z "kupkowymi problemami". Bo temat „kupek” towarzyszy rodzicom przez całe dzieciństwo ich pociechy. Najpierw rozmawiają o wypróżnianiu się niemowlaka. Następnie przeprowadzają trening czystości z nauką wypróżniania się do nocnika. A potem uczą dziecko korzystania z „obcej toalety”, np. w przedszkolu. Tym ostatnim doświadczeniom mogą towarzyszyć pewne problemy. Wielu rodziców 2-, 3-letnich dzieci mówi o zaparciach pociechy. W większości przypadków są to zaparcia nawykowe. >> Zaparcia u niemowląt. Co zrobić, gdy dziecko ma zatwardzenie? Czym są zaparcia nawykowe u dzieci? Zaparcia nawykowe objawiają się zatrzymaniem stolca, któremu sprzyjają słabe ruchy perystaltyczne jelita grubego. W efekcie masy kałowe długotrwale zalegają w jelitach, zwłaszcza w jelicie grubym. Zaparcia nawykowe to inaczej zaparcia o podłożu psychicznym. Dziecko wstrzymuje stolec z powodu utrwalonej obawy przed wypróżnieniem. Zaparcie nawykowe spowodowane są czynnikami psychogennymi tj.: wstydem czy skrępowaniem; niechęcią do obcych (np. przedszkolnych) toalet; pośpiesznym wykonywaniem czynności higienicznych (za mało czasu na wypróżnienie); nieprzyjemnym doświadczeniem, np. bolesnym oddawaniem stolca - dziecko powstrzymuje więc wypróżnianie, przez co kupka jest twardsza, a jej wydaleniu znowu towarzyszy ból - błędne koło się zamyka; presją wywieraną przez rodziców, którzy np. uczą dziecko korzystania z nocnika. Co ważne, zaparcia nawykowe nie są spowodowane zmianami chorobowymi w obrębie przewodu pokarmowego. Najczęściej pojawiają się w dwóch momentach życia dziecka – gdy uczy się robić kupkę do nocnika lub gdy rozpoczyna naukę w przedszkolu, w którym samo będzie korzystało z toalety. Jak zwalczyć zaparcia u dziecka? WIDEO Zaparcia u niemowląt. Jak je zwalczyć? Zaparcia nawykowe u dzieci: objawy Objawy zaparć nawykowych u dzieci nie różnią się od objawów zaparć będących wynikiem np. niewłaściwej diety. Należą do nich: ból brzuszka; uczucie ciężkości i „przepełnienia”; senność; rozdrażnienie, płaczliwość; oddawanie stolców silnie cuchnących, suchych i zbitych, nierzadko z domieszką śluzu, ciemnobrązowych. W przypadku zaparć nawykowych dość charakterystyczne jest nie podejmowanie przez dziecko prób skorzystania z toalety oraz silny opór, gdy namawiają je do tego rodzice. >> Czym karmić małych alergików? Zaparcia nawykowe u dzieci: leczenie czyli pediatra i psycholog Zaparcia nawykowe u dziecka łatwo się utrwalają. Jelito grube i odbytnica „przyzwyczajają się” się do zwiększonej ilości zalegającego stolca poprzez rozluźnienie napięcia mięśniówki jelit i zmniejszenie czucia wypełnienia odbytnicy. Efekt? Utrwala się rozdęcie odbytnicy oraz zmniejsza czucie wypełnienia jelita. Choć jelita wymagają wypróżnienia, dziecko wcale tego nie odczuwa. Na tym nie koniec. Zbyt długo zalegający stolec dodatkowo zagęszcza się, co podczas wypróżniania powoduje ból, a więc dziecko nadal nie chce korzystać z toalety. >> Jak wpoić dziecku zdrowe nawyki? Dlatego w przypadku zaparć nawykowych u dziecka warto jak najszybciej zareagować. Porozmawiaj z dzieckiem o trudnościach, ale staraj się nie namawiać go do zrobienia kupy. Lepiej zadbaj o dietę, która przyspieszy potrzebę skorzystania z toalety (poniżej). Warto skonsultować się z psychologiem, który pomoże ustalić przyczynę zaparć oraz zaproponuje odpowiednią psychoterapię. Ważne jest określenie, co w procesie „wypróżniania” zawodzi, czyli wskazanie kiedy następuje moment „zastopowania”. Dzięki terapii dziecko ma szansę zmienić nawyki i uporać się z problemami, które powodują zaparcia. Zwykle terapia psychologiczna wspierana jest leczeniem u pediatry. Może on zalecić stosowanie odpowiednich dla dzieci środków przeczyszczających, np. laktulozy. Warto rozważyć także pomoc dietetyka który, opracuje odpowiednią (dopingującą przemianę materii) dietę dla dziecka. >> Jak nauczyć dziecko regularnego odżywiania? [Film] Zaparcia nawykowe u dzieci: domowe sposoby posiłki o stałych porach, by przewód pokarmowy regularnie działał; masaż brzuszka – ruchy koliste zgodne z ruchem wskazówek zegara, by usprawnić trawienie; bardzo delikatne namawianie do wypróżniania rano, co pozwoli wprowadzić rytm oraz uchroni dziecko przed stresem związanym np. z robieniem kupki w przedszkolu. Sytuację ułatwi podawanie dziecku na czczo przegotowanej wody; wzbogacenie codziennego jadłospisu dziecka o produkty bogate w błonnik, które ułatwiają pracę jelit – świeże owoce i warzywa, pełnoziarniste pieczywo, jogurty. Uwaga! U podłoża zaparć nawykowych może leżeć nadmierna kurczliwość błony śluzowej jelit, która jest wynikiem np. stresu i napięć.
Zaparcia nawykowe u dziecka Zaparcia nawykowe u dzieci nie są wywołane nieprawidłową dietą, zmianą nawyków żywieniowych, czy brakiem aktywności fizycznej. Najczęściej wynikają ze stresu lub strachu przed wypróżnieniem. Czytaj więcej
Witam, jestem mamą trzylatka,który ma duży problem z oddawaniem zastosowaniu wielu środków typu,lactulosum,czy duphalac włącznie z czopkami nic nie poprawiło się a raczej wstrzymywanie kupy występują nawet do prośby,przekupstwa,groźby nie bielizny następuje codziennie,aż w końcu jakieś herbatki przeczyszczające doprowadzają do wyczyszczenia organizmu na jakiś rodzinny określił to zaparciem nawykowym i kazał czekać, aż samo o poradę czy mam się zgłosić do psychologa z o leku movicol junior,może warto spróbować,ale nie znam jego o poradę.Jak sobie poradzić z zatwardzeniem u malucha - BabyBoom.pl ale myślę,że warto byłoby sie przejsć do pediatry i skoro sama na to nie wpadła to poprosić o skierowanie na USG jamy brzusznej. Tak dla świętego spokoju.
Alinda, współczuję i Cię rozumiem, bo my od kilku tygodni też mamy taki problem. Nasz mały ma 2 l i 3 m-ce, jakiś miesiąc temu miał przez kilka dni biegunkę, taką wodnistą, pierwszy raz w życiu i mocno go to przestraszyło + wstawanie w nocy, mycie itp. I od tego czasu młody też nie chce robić kupy - trzyma po 2-3 dni, jak mu się chce, to się kładzie na łóżku, podłodze i trzyma. Staramy się nie panikować, ale też już mam dość. Ostatnio jak widzę, że już tak po 3 dniach musi zrobić i go to męczy bardziej, to biegamy z nim po mieszkaniu w kółko, skaczemy jak żabki, żeby przynajmniej przez ruch jakoś ta kupa sama chciała wyjść... Teraz jesteśmy na etapie, że próbujemy jeszcze nocnika, i nawet od dwóch dni siada i próbuje coś "wydusić", ale się nie udaje - ale to ogólnie u nas problem jeszcze z odpieluchowaniem. Dajemy mu sporo soków owocowych do picia, bo to podobno pomaga rozluźnić kupy, a u nas jeszcze jest ten problem, że młody ostatnio prawie nic nie je - zupy nie, warzywa nie, jedynie Danonki bo o innych jogurtach czy serkach nie ma mowy, jabłka, gruszki, ogórek zielony, chleb suchy,jakieś placuszki jogurtowe albo od święta owsiankę, ziemniaki suche na obiad i czasem trochę kotleta drobiowego... Wiem, że taka dieta też nie pomaga na łatwe trawienie, ale co zrobić. Zapisuję wszystko ostatnio - co, ile zjadł, kiedy i jaka kupa była i zamierzam iść do lekarki. Gdyby coś u Was podziałało, daj znać. Życzę powodzenia i wytrwałości! (i sobie też).
U nas były zaparcia nawykowe, niestety. Rób wszystko, żeby się nie utrwalił strach przed robieniem kupy, bo będziecie mieć przechlapane. U nas pomogło:-syrop Fructolax, drogi, ale genialny, sam naturalny błonnik, (lactulosum też dostawał),-codziennie suszone śliwki Gerber, - dużo WODY do picia (cukier, nawet w soku zatwardza), Forum: Noworodek, niemowlę W sierpniu i wrzesniu mielismy problem z zaparciami. Wynikalo to z tego, ze Amelia wstrzymywala kupke, bo nie chcialo sie jej zrobic, a pozniej bala sie robic kupke, bo to boli. Wydawaloby sie, ze problem zwalczylismy odpowiednia dieta i dlugimi rozmowami, ze kupka musi codziennie wychodzic, bo inaczej boli itp. Od jakiegos czasu mamy jednak taki problem, ze przynajmniej raz w tygodniu Amelia dostaje bolow brzuszka, poci sie i robi wielka luzna kupke (tego dnia moze to sie zdazyc 2-3 razy dziennie). Robilismy posiew kalu, bo na poaczatku nie laczylismy tego z zaparciami. Nie ma zadnych bakterii i pasozytow. Lekarz postawil diagnoze, ze to tzw. “falszywe biegunki” lub biegunki zapraciowe. Wlasciwie Amelia nie ma juz jako takich zaparc. Kupka jest bez problemu codziennie. Problem tylko w tym, ze Amelia nie wyproznia sie zupelnie (co tez definiuje sie jako zaparcie). Siada na toalete i jak tylko cos wyjdzie, schodzi i nie chce juz dalej siedziec. Wyproznianie trwa u niej doslownie 10 sekund. Tlumaczenia tym razem nic nie pomagaja. Mial ktos podobny problem? Mam tez pytanie, co sie robi z tymi “falszywymi biegunkami” w Polsce? Nam lekarz powiedzial:”samo sie ureguluje”. Bożka, Amelia i Klara Obstrukcja u dzieci nierzadko jest efektem choroby wrodzonej, jak na przykład mukowiscydoza czy choroba Hirschprunga. Zaparcia u dzieci bywają także rezultatem zmieniania bądź rozszerzenia diety. Obstrukcja bowiem może wystąpić na skutek nietolerancji pokarmowej, w tym alergii na mleko krowie czy w przypadku celiakii. Zaparcia w okresie 2-3 lat są bardzo częstym zjawiskiem i mieszczą się w granicach normy rozwojowej. Pamiętać należy, że dziecko może być przestraszone faktem, że wydostaje się z niego coś tak mało apetycznego i ładnego. Może mieć również problem z oddaniem „kawałka siebie” bo tak właśnie może postrzegać własną kupkę. Ważna jest akceptacja, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i miłości. Ważne jest, aby: Znaleźć czas dla dziecka: wspólną zabawę, wyjście na spacer, rower, rozmowę. Mówić do dziecka nie używając elementów straszących np. „Jeśli nie zrobisz kupki, będzie cię bolał brzuszek”; lub karząco- obwiniających „Dlaczego znowu zatrzymujesz itp.”. Przestać zwracać uwagę, komentować i tłumaczyć. Należy dziecko chwalić za każdą zrobioną kupkę. Dobrym pomysłem nawet za najmniejszą zrobioną kupkę są systemy żetonowe: np. ulubiona naklejka z postacią bajkową, nowa książeczka, kredki świecące itp. Słodyczami lepiej nie nagradzać dziecka, gdyż tylko pogłębiają problem zaparć. Świetną i zabawną książką jest „Mała książka o kupie” .Czytając ją po raz pierwszy można szeroko się uśmiechnąć J. Narysować człowieka (razem z dzieckiem) i opowiedzieć dziecku skąd bierze się kupka, w jaki sposób powstaje i jak wydostaje się na zewnątrz (można użyć ciastoliny i lepić z dzieckiem coś co przypominać będzie kupę). Pobawić się w dom, w przewijanie dzidziusia lalkami. Na rynku są dostępne lalki, które nie tylko siusiają (tanie również nie są około 200 zł). Dawać przykład własną osobą. Można zabrać dziecko ze sobą do toalety. Taki sposób jednak często budzi kontrowersje. Tato może tutaj zadziałać najlepiej jeżeli jest syn, mama jak jest córka (można przy okazji siedzenia na toalecie czytać dziecku wciągającą go książkę, odwracać uwagę zabawami np. ile w łazience mamy rzeczy czerwonych, gdzie leży ręcznik itp.) Wskazane są ćwiczenia relaksacyjne, odprężające oraz masażyki dziecięce. Masaże ciała, po to by dziecko lepiej odbierało bodźce płynące z wnętrza organizmu – stosowanie różnych maści zapachowych, pasażerów. Opisy zabaw paluszkowych możemy znaleźć w książeczce pani Marty Bogdanowicz “Rymowanki Przytulanki” np. „Tu płynie rzeczka – wzdłuż kręgosłupa z góry na dół rysujemy linię falistą tędy przeszła pani na szpileczkach – szybko kroczymy czubkami palców wskazujących Tu stąpały słonie – powoli kroczymy płasko ułożonymi dłońmi I biegły konie. – szybko stukamy pięściami Wtem przemknęła szczypaweczka, – poszczypujemy zaświeciły dwa słoneczka – dłońmi zataczamy kółka spadł drobniutki deszczyk – stukamy opuszkami palców Czy przeszedł cię dreszczyk? – nagle gilgoczemy w kark”. Zwracać uwagę również na sukcesy w innych dziedzinach, by nie koncentrować się jedynie na tej czystości. Powtarzać np. “Chłopiec, który nauczył się jeździć na rowerze, może nauczyć się, czego tylko chce”. “Gdy tylko będziesz chciał załatwić się w ubikacji, możesz to zrobić”. Podawać do jedzenia produkty, które zawierają dużo błonnika: produkty zbożowe, warzywa i owoce (zwiększają oen masę kałową oraz powodują skrócenie czasu pasażu jelitowego. Dzięki zdolności wiązania wody przez błonnik rozmiękcza on masy kałowe). Proszę jednak pamiętać, że dziecko uczy się przez obserwacje. Zawsze na spacerze możemy wskazać na psią kupę i również opowiedzieć, że tak jak ludzie i zwierzątka robią kupkę. Jeśli tematu będzie za dużo, spowoduje to efekt odwrotny od zamierzonego. Traktujmy ten stan jako codzienność, tym bardziej że to norma rozwojowa. Z propozycji, które przedstawiłam korzystać z umiarem. Sylwia Warchoł- Plucińska psychologRozwój emocjonalny dzieci – Psychologia pod Lupą, Kraków. Paluszek i główka… czy dziecko udaje, Jagoda Sikora, Specjaliści 0-6. Istniejemy dzięki sobie – zależność emocjonalna klientów psychoterapii, Łódzka Warsztatownia. Łódź. Zaparcia nawykowe u dzieci, Alicja Pilch.Czym są zaparcia nawykowe Kontynuacją ostatniego tematu (KLIK), dotyczącego zaparć u dzieci, jest temat znany wielu rodzicom czyli zaparcia nawykowe. Biorą się one głównie z tego iż nieprawidłowa dieta, unikanie wypróżnień na poczet aktualnej, atrakcyjnej zabawy lub wcześniej opisane choroby, powodują bolesne wypróżnienia. Zaparcia nawykowe mogą pojawić się też w chwili gdy oduczamy dziecko załatwiania się do pieluchy lub gdy występuje konieczność udania się za potrzebą do „obcej” w oczach dziecka, ubikacji czyli na przykład w przedszkolu. Prowadzi to do nieregularności wypróżniania oraz przetrzymywaniu masy kałowej przez dziecko. Takie zachowania z są przyczyną dalszych problemów. Jakich? Ponieważ u dziecka zapisuje się informacja iż wizyta w toalecie jest bolesna, chce jak najrzadziej tam chodzić co z kolei powoduje pogłębienie się problemu i wystąpienie tak zwanych zaparć nawykowych. Stan taki może trwać tygodniami lub też nawet miesiącami, jednak każdy rodzic powinien zwrócić szczególną uwagę, czy jego pociecha nie boryka się z tym problemem. O ile problem zaparć czy zatwardzenia u dzieci, związany jest ze złą dieta o tyle zaparcia nawykowe, już niestety mają swoje początki w psychice dziecka. Jak już wspomniałam dzieje się powodu bólu odczuwalnego podczas wypróżniania czy też lęku przez pozbyciem się pieluchy. Niezależnie od tego jaki był powód wystąpienia zaparć nawykowych, efekty są zawsze takie same. Konsekwencja zaparć nawykowych są bóle brzucha, uczucie ociężałości (gromadzenie się masy kałowej przez długi okres czasu), zmęczenie, złość, drażliwość. Ponieważ jelito grube i psychika dziecka, bardzo szybko przyzwyczajają się do nie oddawania stolca, zaparcia nawykowe jak sama nazwa wskazuje, w szybkim tempie, stają się codziennością. Co do pierwszego aspektu, jelito grube spowalnia i rozleniwia swoje ruchy. Staje się też mniej czułe na stolec w nim zalegający, co powoduje że pomimo tego iż jest już przepełnione, dziecko nie będzie odczuwało tego w brzuchu. Niestety stan taki nie może trwać wiecznie, więc kiedy już dojdzie do takiej „konieczności”, oddawanie stolca jest bardzo bolesne, często towarzyszy mu dziwny, ciemnobrązowy śluz. Tutaj oczywiście pomocna będzie dieta, bogata w składniki które poprawią perystaltykę jelit. Co do drugiego aspektu, czyli psychicznej niechęci do wypróżniania, skutki mogą być bardziej rozłożone w czasie. Najważniejszym jednak jest rozmowa z dzieckiem i próba zrozumienia jego problemu. Zmiana nawyków dotyczących kwestii wypróżnienia to pierwszy krok, jednak gdy dziecko jest przekonane o bólu który im towarzyszy lub też z jakichkolwiek powodów, boi się „zdjęcia pieluchy”, czyli kolejnego kroku w bardziej „dorosłe” życie, często potrzebna jest interwencja psychologa który pomoże rodzicom w rozwiązaniu problemu. Pamiętajmy jednak aby w żadnym przypadku, nie podejmować zbyt pochopnych decyzji i zanim skierujemy maluszka do jakiegokolwiek specjalisty, należy upewnić się że sytuacja ta rzeczywiście jest tym, czym nam się wydaje. Rodzicie w kwestii swoich milusińskich, często wyolbrzymiają problem i niepotrzebnie narażają dzieci na kolejny stres, związany z badaniami. Dlatego istotnym jest obserwowanie swojego dziecka i podejmowanie takich kroków które dopasowane są do danego problemu. Autor: Marta Koniszewska Źródła: "Podstawy naukowe żywienia w szpitalach” -wydanie IŻiŻ rok 2001, "Praktyczny podręcznik dietetyki’’– wydanie IŻiŻ Pediatr Med Rodz 2014, p. 55–60 http: //www. czytelniamedyczna. pl/635,biegunki-i-zaparcia. html
Mgr Piotr Sołowiej Dietetyk , Białystok. 28 poziom zaufania. Pożywienie dla młodego organizmu w tym wieku powinno zawierać odpowiednio zbilansowane składniki odżywcze, ukierunkowane na osiągnięcie efektu budulcowego dla nowych komórek, oraz wszelkich przemian, które towarzyszą procesom komórkowym. Odpowiedź udzielona automatycznie
Zaparcia nawykowe to dość poważna dolegliwość, która wymaga leczenia nie tylko objawowego, ale bardzo często także psychologicznego. Przyczyn takiego stanu może być wiele, a w leczeniu kluczowa jest odpowiednia postawa i zaangażowanie chorego. Zobacz, czy to właśnie Ciebie dotyczą zaparcia nawykowe i jak sobie z tym poradzić. spis treści 1. Zaparcia nawykowe, czyli zatrzymywanie wypróżniania Kiedy zaparcia nawykowe należy leczyć i dlaczego? 2. Przyczyny zaparć nawykowych Zaparcia nawykowe a stres 3. Objawy zaparć nawykowych 4. Leczenie zaparć nawykowych rozwiń 1. Zaparcia nawykowe, czyli zatrzymywanie wypróżniania Czym jest zaparcie nawykowe? To schorzenie wynikające z nadmiernego, celowego zatrzymywania stolca i powstrzymywanie odruchu wypróżniania. W zaparciach nawykowych dochodzi do osłabienia siły ruchów perystaltycznych jelit. Zaparcia nawykowe nie są spowodowane żadną nieprawidłowością anatomiczną ani towarzyszącym zaburzeniem pracy układu pokarmowego czy trawiennego. Wynika jedynie z naszych własnych działań. Zobacz film: "Śliwki – zbawienne dla jelit" Zaparcia nawykowe różnią się od klasycznych zaparć tym, że w ich przypadku to sam chory naraża się na dolegliwości, zatrzymując naturalną perystaltykę niemal na siłę. Odwleka moment pójścia do toalety, aż w końcu wypróżnianie staje się problematyczne, czasem nawet bolesne. Kiedy zaparcia nawykowe należy leczyć i dlaczego? Jeśli zaparcia nawykowe pojawiają się sporadycznie, a organizm szybko wraca do właściwej przemiany materii i usuwania resztek z organizmu - wszystko w zasadzie jest w porządku i nie ma potrzeby leczenia dolegliwości. Jeśli jednak wstrzymywanie stolca jest notoryczne, choroba przyjmuje postać przewlekłą. Nieleczone zaparcia nawykowe mogą prowadzić do szeregu komplikacji, takich jak zmniejszenie napięcia mięśniowego w jelicie grubym, zaburzenia trawienie i czucia w obrębie jelit, a także nadmiernym rozdęciem odbytnicy. 2. Przyczyny zaparć nawykowych Zaparcia nawykowe dotyczą zarówno dzieci, jak i dorosłych, bez względu na wiek czy płeć. Wiadomo jednak, że częściej dotykają one małych dzieci, które niechętnie garną się do korzystania z toalety. W tej sytuacji przyczyną może być strach związany z korzystaniem z nocnika lub toalety, a także problemy w rodzinie (kłotnia rodziców, choroba u bliskiej osoby, etc.) Więcej na temat zaparć: Główną przyczyną nawykowych zaparć jest siedzący tryb życia i niechęć do aktywności fizycznej. W takiej sytuacji perystaltyka jelit znacznie zwalnia. Do zaparć nawykowych może także dojśc na skutek przyjmowania niektórych leków przeciwbólowych lub przeciwdepresyjnych. Bardzo często dolegliwość pojawia się w ciąży i w przypadku stosowania diety) ubogiej w błonnik. Zaparcia nawykowe a stres Sytuacje stresowe są bardzo silnym czynnikiem mogącym wywołać problemy z wypróżnianiem. Bardzo często dolegliwość wynika z jakiegoś problemu psychonerwicowego. Jeśli jesteśmy narażeni na długotrwały stres lub żyjemy w ciągłym biegu i nie mamy czasu na regularne wizytyw toalecie, zaparcia nawykowe są bardziej niż pewne. Schorzenie często występuje także u osób, które z powodu strachu przed chorobami, brudem lub na skutek ogólnego obrzydzenia nie korzystają z toalet publicznych (ani w galeriach handlowych, ani w restauracjach, a nawet także i w pracy). Spowolniona perystaltyka jelit bardzo często jest objawem nerwicy lękowej lub zespołu jelita drażliwego. 3. Objawy zaparć nawykowych Poza kłopotami z wypróżnianiem się, osobo z zaparciaim nawykowymi towarzyszą także inne objawy. Najczęściej jest to: poczucie ciężkości (chory czuje się jak wielki balon wypełniony ołowiem) wzdęcie brzucha nawracające tępe bóle głowy uczucie pełności pomimo jedzenia małej ilości senność i brak energii Zaparcia nawykowe objawiają się także pod postacią nieprawidłowo wyglądającego stolca. Jeśli borykamy się z tą dolegliwością, kał może mieć postać tzw. bobków, być suchy i wydzielać nieprzyjemny zapach, będący wynikiem gromadzenia się bakterii w zalegającej masie kałowej. 4. Leczenie zaparć nawykowych Leczenie jest różne w przypadku dzieci i dorosłych, ponadto zależy od przyczyny. Jeśli do kłopotów z wypróżnianiem dochodzi u maluchów, należy zachęcać je do częstych wizyt w toalecie, warto także skorzystać z pomocy psychologa dziecięcego i wspólnie z nim opracować właściwe metody, aby jeszcze bardziej nie wystraszyć dziecka. Bardzo ważne jest wsparcie emocjonalne. U osób dorosłych najczęściej podstawą jest zmiana diety na tę bardziej bogatą w błonnik pokarmowy. Dodatkowo warto wdrożyć aktywność fizyczną - już pół godziny dziennie może przynieść pozytywne efekty w ciągu kilku tygoni. Zaleca się także picie dużej ilości niegazowanej wody. Jeżeli jednak przyczyną zaparć nawykowych jest stres, fobie czy inne dolegliwości psychonerwicowe, warto wdrożyć psychoterapię lub przynajmniej wizyty u psychologa. Można także wspierać się dodatkowo łagodnymi ziołowymi środkami przeczyszczającymi. Nie należy sięgać po wyroby medyczne zawierające środki farmakologiczne, ponieważ mogą one uszkodzić układ pokarmowy (stosowane w nadmiarze). Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Nawykowe zaparcia u dzieci Dzieci częściej wstrzymują oddawanie stolca, z różnych powodów. Nawykowe zaparcia najczęściej dotyczą dzieci w wieku od 2 do 6 lat. Przyczyny zazwyczaj są psychiczne. Niektóre dzieci nie chcą przerywać zabawy, aby odwiedzić toaletę i wstrzymują zrobienie kupy, podobnie jak oddawanie moczu. Jak pomóc dziecku z zaparciami – domowe metodyZaparcia nawykowe, szczególnie wtedy, kiedy dziecko doświadcza ich przez dłuższy czas, mogą stanowić naprawdę poważny problem. Ciągły ból brzuszka może przecież stanowić nie tylko bolączkę doświadczającego go maluszka, ale i prowadzić do znacznego niepokoju u jego rodziców. W przypadku zaparć nawykowych rodzice muszą pamiętać o cierpliwości. Poganianie malucha czy też wielokrotne, nerwowe nakłanianie go do pójścia do toalety raczej nie pomoże w rozwiązaniu problemu. Podłożem zaparć nawykowych jest przecież przede wszystkim doświadczanie różnych stresów i w sytuacji, kiedy rodzice będą wywoływać dodatkowe zdenerwowanie u dziecka, problem z wypróżnieniami może się wręcz domowych sposobów na zaparcia u dziecka znaczenie ma przede wszystkim dieta. Warto jest zadbać o to, aby spożywane przez malucha pokarmy były bogate w błonnik – ta znajdująca się przede wszystkim w owocach, warzywach i pełnoziarnistych pokarmach substancja ma niebagatelny wpływ na czynność przewodu pokarmowego. Błonnik zmniejsza bowiem zwartość stolca, czyniąc go zdecydowanie luźniejszym i przez to łatwiejszym do wydalenia z jest również to, aby dziecku podawać dużą ilość płynów – spożywanie odpowiedniej ilości wody również korzystnie wpływa na czynność przewodu pokarmowego i na defekację. Pomaga także ruch, dlatego należy zachęcać malucha do różnych rodzajów regularnej aktywności z domowych sposobów na zaparcia nawykowe skupia się bezpośrednio na samych wizytach w toalecie. Otóż warto jest nauczyć dziecko tego, aby odwiedzało ono toaletę w krótkim czasie po spożyciu posiłku. Wtedy właśnie najbardziej nasilone są fizjologiczne odruchy związane z oddawaniem stolca, dlatego też bezpośrednio po jedzeniu maluchowi może być najłatwiej się wypróżnić. Zaparcia nawykowe u dzieci to częsta przypadłość. Polega ona na unikaniu przez dłuższy czas wizyt w toalecie. I chociaż pozornie wydaje się to ni szkodliwe, to zaparcia nawykowe u dzieci mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Utrwalony nawyk wstrzymywania kału przechodzi w stan przewlekły i wywołuje wiele poważnych schorzeń, głównie w obrębie funkcjonowania jelit i Nie tylko dorośli cierpią na zaparcia nawykowe. Ta choroba jest powszechna również wśród dzieci. Zdarza się, że dziecko przez tygodnie, a czasem nawet miesiące, unika wypróżniania się, co niesie ze sobą poważne konsekwencje. Nawykowe wstrzymywanie wypróżniania się, często ewoluuje w stan przewlekły, wymagający podjęcia odpowiedniego leczenia. Zaparcia to jeden z najczęściej spotykanych problemów, jeśli chodzi o układ trawienia u dzieci. Szacuje się, że dotyczy około 3-5% populacji. Zaparcia uważa się za nawykowe, gdy ich przyczyną nie są żadne anatomiczne problemy, urazy czy infekcje. Choroba ta jest powszechnym przykładem zaparcia psychogennego. Dziecko unika wizyt w toalecie i robi to świadomie. Sprawia to, że pojawia się rozluźnienie napięcia mięśniowego w jelicie grubym. Przyczynia się to do tego, że jelito gromadzi większą ilość kału. Dlatego też zmniejszone jest uczucie pełnego jelita. Jako, że jelito wchłania wodę, stolec z biegiem czasu staje się coraz gęstszy i twardszy. Wówczas wypróżnianie się staje się bolesne. Przyczyny zaparcia nawykowego u dzieci Badania wykazały, że głównym powodem pojawienia się zaparcia jest stan psychiczny dziecka. Najmłodsi często unikają wypróżniania się ponieważ np. wstydzą się, brzydzą, nie akceptują załatwiania swoich potrzeb fizjologicznych poza domem, boją się bólu. Kolejnym powodem pojawienia się zaparcia jest nadmiar stresów u dziecka. Zatwardzenie często może wystąpić przed jakimś ważnym wydarzeniem np. przed pierwszym dniem w szkole, klasówką itp. Chorobę mogą wywołać także problemy emocjonalne np. kłótnie między rodzicami. Wtedy często wymagana jest opieka psychologa, bądź w zaawansowanym stadium psychiatry dziecięcego. Objawy zaparć nawykowych u dzieci Charakterystycznym objawem zaparć są zbite, twarde, suche stolce o bardzo nieprzyjemnym zapachu, w kolorze ciemnobrązowym lub czarnym. Dzieci zmagające się z tą chorobą często skarżą się też na: Bóle głowy Ociężałość Senność Ucisk w jamie brzusznej Skąd wiadomo czy dziecko ma zaparcia? Nie ma ostatecznej definicji zaparcia, która pasowałaby do wszystkich dzieci. Zaparcia u dzieci może być definiowane jako przechodzenie bolesnych stolców lub zmniejszenie częstotliwości ich wydalania. Ważną cechą tej definicji jest postrzeganie przez dziecko bólu, lub trudności z oddawaniem stolca – niezależnie od częstotliwości. Doświadczanie bólu podczas oddawania stolca może prowadzić to unikania korzystania z toalety przez dzieci. Średnia częstotliwość wypróżniania się u dzieci Wiek: Liczba wypróżnień (tygodniowo): 0-3 mies. 5-40 (mleko matki) lub 5-28 (mleko w proszku) 6-12 mies. 5-28 1-2 lata 4-21 4 lata 3-14 U zdrowych dzieci liczba wypróżnień zmienia się w zależności od wielu i diety. Noworodki mogą wypróżniać się nawet kilka razy dziennie. Są to dane uśrednione i nie ma odgórnie ustalonej „normalnej” liczby wypróżnień. Ciało każdego z nas odnajduje swój naturalny rytm, który różni się w zależności od wielu czynników. W dużym uogólnieniu, 3 lub mniej wypróżnień w tygodniu może być oznaką problemów z zaparciami. Jak leczyć zaparcia nawykowe? W celu leczenia zaparć nawykowych u dzieci niezbędna jest wizyta u pediatry. Specjalista przepisuje lekarstwa, które zmiękczą stolec i ułatwią wypróżnianie się. Syrop na zaparcia o smaku malinowym Bardzo popularnym lekarstwem jest laktuloza (ma ją w sobie np. Duphalac). Specyfik ten nie wchłania się w przewodzie pokarmowych. W okrężnicy jest rozkładana przez bakterie jelitowe. Ilość przyjmowanego leku ustala lekarz indywidualnie do każdego pacjenta. Najczęściej jednak przyjmuje się jedną dawkę przed śniadaniem. Jeśli dziecko zmaga się z zaparciami nawykowymi warto skorzystać również z pomocy psychologa. Specjalista może ustalić jaka jest przyczyna tej dolegliwości. Niektórzy decydują się również na wizytę u dietetyka. Opracuje on dziecku specjalną dietę, która przyspieszy przemianę materii. Bardzo rzadko zdarza się, by przy zaparciach potrzebna była hospitalizacja. Czasem jest to jednak konieczne. Wówczas jelito grube jest oczyszczane, a następnie podejmowane jest leczenie farmakologiczne, które trwa około pół roku. Kiedy wizyta u lekarza jest niezbędna? Umów się na wizytę lekarską , jeśli wystąpi którykolwiek z następujących objawów: zaparcia są trwałe lub nawracające, objawy zaburzają codzienne czynności dziecka, krew w stolcu, biegunki, wymioty, dolegliwości bólowe lub skurcze, drażliwość i zmniejszony apetyt, zabrudzona bielizna. Lekarz może zalecić stosowanie środków przeczyszczających w połączeniu z innymi metodami leczenia. Używaj środków przeczyszczających tylko wtedy, gdy zaleci to lekarz, a następnie tylko zgodnie z zaleceniami. Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach na receptę i bez recepty, a także o ziołowych suplementach, które twoje dziecko może przyjmować. Niekiedy zaparcia są spowodowane przyjmowaniem niektórych leków. Jak pomóc dziecku zwalczyć zaparcia? Zwracanie uwagi na to, co nasze dziecko pije, je i jak dużo się rusza, często pomaga zapobiec lub ulżyć zaparciom. Niedopuszczanie do przetrzymywania stolca i pomoc w ustaleniu regularnych wizyt w toalecie pomoże dziecku uporać się z problemem. Warto, by dziecko spożywało więcej błonnika Błonnik zapobiega powstawaniu gęstego i twardego stolca. Błonnik znajdziemy w wielu warzywach, owocach i produktach pełnoziarnistych. Wprowadzaj błonnik do diety dziecka powoli, by jego ciało zdążyło się do niego przyzwyczaić. Ogranicz wysokotłuszczowe i słodkie potrawy. Zmniejsz także ilość pożywienia, które błonnika ma bardzo mało, lub wcale – lody, ser, mięso, przekąski takie jak frytki czy pizza i przetworzone, gotowe potrawy, takie jak mrożonki. Picie dużej ilości wody i świeżo wyciśniętego soku owocowego lub warzywnego może pomóc Płyny pomagają utrzymać luźny stolec, a więc ważne jest, by twoje dziecko dostarczało ich sobie wiele. Niech unika napojów z kofeiną (znajdującą się w wielu słodkich napojach) która ma tendencję do wysuszania systemu pokarmowego. Soki zawierające sorbitol, np. sok śliwkowy, gruszkowy i jabłkowy mogą zmniejszyć zaparcia u dzieci powyżej 6 miesiąca życia. Jednakże ich nadmiar może spowodować problemy z układem trawiennym i inne problemy. Upewnij się, by nie podawać dziecku zbyt dużo soków owocowych. Ćwiczenia Regularne ćwiczenia pomagają w aktywności układu pokarmowego. Dziecko nie musi być wysportowane, czy chude, aczkolwiek 20-30 minutowy spacer lub jazda na rowerze może być pomocna. Zachęcaj swoje dziecko do ruchu każdego dnia.Zaparcie u dzieci to częsty problem z jakim rodzice zgłaszają się do pediatry i gastroenterologa. W 95% przypadków zaparcie ma charakter czynnościowy i nie wymaga żadnej diagnostyki a jedynie prawidłowego (leki osmotycznie czynne – makrogole lub laktuloza) leczenia, zarówno co do dawki, jak i czasu terapii. Leczenie dietetyczne ma ograniczone znaczenie unikać także trzeba, poza szczególnymi sytuacjami, czopków, enem itp. Zaparcie jest często spotykanym problemem w populacji dziecięcej, wciąż sprawiającym lekarzom pierwszego kontaktu nieuzasadnione trudności diagnostyczno-terapeutyczne i liczne skierowania do specjalistów. Warto sobie uświadomić, że około 10–25% porad gastroenterologicznych związanych jest z zaparciem, podczas gdy w 95% przypadków zaparcie ma podłoże czynnościowe i z reguły nie wymaga porad specjalistycznych, gdyż w praktyce codziennej poszukiwanie przyczyn organicznych znajduje się na bardzo dalekim planie. Szacuje się, że zaparcie dotyczy około 3% dzieci, zaś wśród 17–40% z nich rozpoczyna się ono w 1. Zaparcie może wystąpić w każdym okresie życia. Ponad 90% noworodków urodzonych o czasie oddaje pierwszy stolec, czyli smółkę, w pierwszych 24 godzinach życia. Kolejnych niespełna 10% wypróżni się w czasie 48 godz. Noworodek, który nie oddał smółki w ciągu 48 godzin od narodzenia, musi być obserwowany w kierunku atrezji jelit, zwężenia jelita lub całkowitej jego niedrożności, choroby Hirschsprunga, niedrożności smółkowej, upośledzonej drożności odbytu. Wszystkie te przyczyny stanowią znakomitą mniejszość – główną przyczyną zaparcia jest zaparcie czynnościowe. Według kryteriów tzw. rzymskich IV z 2016 roku, by stwierdzić zaparcie czynnościowe u dzieci do 4. dziecko musi spełniać co najmniej dwie z następujących cech:POLECAMY mieć nie więcej niż 2 wypróżnienia/tydzień, wykazywać zachowania wskazujące na retencję stolca, odczuwać ból przy defekacji lub oddawać zbite stolce, oddawać stolce o znacznej średnicy, mieć wyczuwalne w odbytnicy zbite masy kałowe, dziecko kontrolujące już stolec mieć co najmniej raz na tydzień epizod popuszczania stolca, oddawać stolce zatykające muszlę klozetową. Z kolei dziecko powyżej 4. życia musi prezentować co najmniej dwie cechy raz na tydzień przez minimum miesiąc: nie więcej niż 2 wypróżnienia/tydzień, wywiad wskazujący na retencję stolca, bolesne defekacje lub zbite stolce, stolce o znacznej średnicy, obecność zbitych mas w odbytnicy, co najmniej raz na tydzień epizod popuszczania u dziecka już kontrolującego stolec, stolce zatykające muszlę klozetową. Zaparciu mogą towarzyszyć: drażliwość, zmniejszenie apetytu (często wynikające z wczesnego uczucia sytości), zachowania retencyjne (wspinanie się na palce, usztywnianie nóg, opieranie się o meble, chowanie w kącie, siadanie na pięcie mające na celu zatrzymanie wypróżnienia). Wstrzymywanie stolca zwiększa objętość mas kałowych, sprzyja odwodnieniu stolca, powodując, że staje się on twardszy, co z kolei intensyfikuje ból podczas defekacji – w ten sposób dochodzi do powstania typowego zjawiska błędnego koła chorobowego. Biorąc pod uwagę przyczyny inne niż zaburzenia czynnościowe, w wywiadzie należy koniecznie uwzględnić czas wystąpienia objawów, informacje o treningu czystości, częstości i konsystencji wypróżnień (określana na podstawie tzw. bristolskiej skali twardości stolca – rycina. 1), Ryc. 1. Bristolska skala twardości stolca. 1 Stolce kulkowate, oddawane z trudnością 2 Stolec o kształcie kiełbaski, ale złożony z licznych połączonych ze sobą kulek 3 Stolec o kształcie kiełbaski, z licznymi pęknięciami na powierzchni 4 Stolec o kształcie kiełbaski, miękki i gładki 5 Miękkie kleksowate stolce o zarysowanych krawędziach 6 Kłaczkowate stolce o wystrzępionych krawędziach, papkowatej konsystencji 7 Stolec wodnisty bolesność lub krwawienie w czasie wypróżnień, współwystępowanie z bólem brzucha lub nietrzymaniem stolca, zachowania retencyjne, zmianę łaknienia, wymioty, nudności, utratę masy ciała. Wystąpienie objawów zaparcia u noworodków powinna nas skłonić do diagnostyki w kierunku choroby Hirschsprunga, szczególne gdy doszło do opóźnionego oddania smółki – powyżej 48 godz. od urodzenia. W badaniu przedmiotowym należy skupić się na parametrach rozwoju fizycznego, badaniu jamy brzusznej (napięcie mięśni powłok brzusznych, obecność wyczuwalnych palpacyjnie mas kałowych, wzdęcie brzucha), okolicy okołoodbytowej (położenie odbytu, zabrudzenie okolicy odbytu stolcem, rumień, szczeliny odbytu) oraz okolicy krzyżowo-guzicznej. Patogeneza rozwoju zaparcia nawykowego Do pierwszego epizodu zaparcia u dziecka dochodzi z banalnych często przyczyn, takich jak gorączka, odwodnienie, błędy dietetyczne, stres (przedszkole, szkoła, stresująca sytuacja domowa, przyjście na świat rodzeństwa). Wydalenie twardego, wysuszonego, często dużych rozmiarów stolca wymaga wysiłku i najczęściej jest bolesne. Lęk przed kolejną bolesną defekacją powoduje wstrzymywanie stolca, co prowadzi do jego odwodnienia, zwiększenia twardości i kolejnego bolesnego wypróżnienia, co wzmaga jedynie patologiczny mechanizm dalszego wstrzymywania defekacji. Naszą, lekarską rolą jest szybka interwencja terapeutyczna zapobiegająca pogłębianiu się tego mechanizmu. Na skutek wydalania twardego stolca o dużej objętości może dojść do pękania śluzówki kanału odbytu i powstawania szczelin odbytu. Głównym objawem występowania szczeliny jest obecność świeżej, pokrywającej stolec cienkimi stróżkami krwi lub krwi na papierze toaletowym. Naturalną reakcją dziecka na bolesne wypróżnienie jest wykształcenie mechanizmów zapobiegających defekacji – tzw. zachowań retencyjnych. Rodzice często opisują charakterystyczne zmiany w zachowaniu dziecka: wspinanie się na palce, usztywnianie nóg, opieranie się o meble, chowanie w kącie, siadanie na pięcie pozwalających wstrzymać wypróżnienie. Kolejną konsekwencją przewlekle nieleczonego lub źle leczonego zaparcia (np. zbyt małymi, tzw. bezpiecznymi dawkami, zbyt krótkiego leczenia) są epizody brudzenia bielizny stolcem. Jest to wynik zmniejszenia napięcia zwieraczy odbytu (wewnętrznego i zewnętrznego) na skutek wypróżnień stolcem o znacznej objętości, zalegania fermentujących mas kałowych i „obmywania” kamieni kałowych płynnym stolcem. Do epizodu brudzenia dochodzi najczęściej podczas snu, oddawania gazów, sytuacji związanych ze zwiększeniem ciśnienia w obrębie jamy brzusznej (kaszel, kichanie, śmiech, zabawa). Na to wszystko nakładają się czynniki psychiczne, głównie podświadoma chęć manipulowania rodzicami i otoczeniem – oddawanie stolca staje się powoli centrum zainteresowania całej bliższej i dalszej rodziny, często prowadząc do licznych frustracji u najbliższych, przekładanych na dziecko, a to z kolei może nasilać zaparcie. Zapobieganie zaparciu Zastosowanie poniższych zasad pozwala w wielu przypadkach zapobiec rozwojowi zaparcia, ale tego efektu nie gwarantuje. Nie rozpoczynać zbyt wcześnie i zbyt ostro treningu czystości u dzieci. Ustalić przyczynę stresu i spróbować go zminimalizować (korzystna bywa pomoc doświadczonego psychologa klinicznego). Zwiększyć ilość wypijanych płynów (nie słodkich!). Zintensyfikować ruch lub wręcz zacząć się ruszać. Zapewnić komfort defekacji (wygodna, ciepła, czysta toaleta, brak pośpiechu). Nie wstrzymywać odruchu oddawania stolca. Stosować trening defekacji, czyli próby oddania stolca w najkorzystniejszych warunkach (bez pośpiechu, choć często niestety wykorzystanie naturalnego odruchu występującego po śniadaniu, ze względu na poranne zajęcia – przedszkole, szkoła, praca – bywa trudne). U dzieci po 3.–4. korzystne bywa stosowanie nagród za skuteczną defekację. Zmiana diety (dieta normoresztkowa, a nie bogato- resztkowa!). Wszystkie te metody muszą być stosowane konsekwentnie i długoterminowo. Leczenie zaparcia Najważniejsze są szybkość, konsekwencja i długotrwałość postępowania. Doraźne gaszenie pożarów w postaci podawania czopków, lewatyw kończy się niepowodzeniem i utrwalaniem wtórnych zmian w jelitach i psychice. Szczególnie istotne jest to u dzieci małych, między 2. i 4. kiedy komponenta psychiczna zaparcia jest zwykle ogromna, a możliwości wytłumaczenia dziecku problemu znikome. W przypadku kilkudniowej retencji stolca pierwszym etapem leczenia jest oczyszczenie jelita z zalegających mas kałowych. Według aktualnych wytycznych uważa się, iż może się to odbyć za pomocą doustnej podaży leków osmotycznie czynnych, preferowanych ostatnio makrogoli w dawce 1–1,5 g/kg godz. przez 3–6 dni. Z praktyki klinicznej wynika jednak, że najszybszym i najskuteczniejszym sposobem pozbycia się „zalegania” jest wykonanie wlewki doodbytniczej – tzw. lewatywy z soli fizjologicznej, soli fizjologicznej z dodatkiem parafiny lub gotową wlewką fosforanową. Wlewki fosforanowe zalecane są dopiero powyżej 1. ich objętość może wynosić do 6 ml/kg na dawkę (w zależności od preparatu), maksymalnie dwa razy dziennie. Wlewki należy stosować do uzyskania oczyszczenia jelita z zalegających mas kałowych. W przypadkach opornych na usunięcie mas kałowych (zwykle tzw. kamieni kałowych) można wykorzystać tzw. ręczne wydobycie stolca, odbywające się zwykle w głębokiej sedacji. Po oczyszczeniu jelita z zalegających mas kałowych przechodzimy do kolejnego etapu (nierzadko trwającego latami), którym jest doustna podaż leków osmotycznie czynnych, np. PEG w dawce początkowej 0,4 g/kg godz. Tab. 1. Leki najczęściej stosowane w leczeniu zaparcia Leki Dawkowanie Działania niepożądane Uwagi Leki osmotyczne Makrogole (glikol polietylenowy 3350 i 4000) – leczenie oczyszczające: 1–1,5 g/kg godz. – leczenie podtrzymujące: początkowo 0,4 g/kg godz. – dobrze tolerowane; – do stosowania przewlekłego (lata); – bezelektrolitowe są bezpieczniejsze do długiego stosowania Laktuloza 1–3 ml/kg 70% laktulozy (max. 50 ml/dobę) Rzadko wzdęcie, bóle brzucha – dobrze tolerowana; przeznaczona do stosowania przewlekłego (lata) Leki czynne powierzchniowo Dokuzan sodowy 6.–12. 50–100 mg kg /24 godz. Nie stosować razem z olejami mineralnymi Leki działające poślizgowo Płynna parafina 1–3 ml/kg godz. maksymalnie 90 ml/24 godz. Nie stosować poniżej 4. ze względu na ryzyko zachłystowego zapalenia płuc; może zmniej... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej" Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej ...i wiele więcej! Sprawdź